Kaynak İşleri

Kaynak işleri; aslında bir üretim yöntemidir diyebiliriz. Çeşitli özellikteki ya da birbirine benzer nitelikler içeren malzemelerin birleştirilmesi yani bir araya getirilmesi ile yapılır. Sıklıkla, metal ve termoplastik malzemeler için uygulanan bir tekniktir. Malzemelerin çeşitlerine göre kullanılan tekniklerde de farklılıklar vardır. Yani tüm malzemeler için geçerli olan tek bir kaynak tekniği yoktur. Malzemenin yapısı ve özelliklerine göre değişkenlik gösteren kaynak teknikleri vardır.

Kaynak İşleri Nasıl Yapılır?

Kaynak işleri, malzemeleri bir araya getirmeye yarayan bir işlem olduğu için bunda en çok kullanılan teknik de eritme yöntemidir. Yani birleştirme işlemi gerçekleşmeden önce, bu iki malzemenin kaynak işlerine tabi tutulacak kısımları eritilir. Eritme yapıldıktan sonra yine aynı bölgelere dolgu malzemeleri konulur ve ek yerleri soğutulur. Soğuma gerçekleştikten sonra bu malzemeler artık birleşecek ve ek yerleri sertleşecektir. En çok kullanılan kaynak işleri genel anlamda bu şekilde yapılır. Fakat basınç altında birleştirilen ya da erime sağlanmadan yapılan kaynak işlemleri de vardır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bunlar malzemelerin fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre değişkenlik göstermektedir.

Kaynak İşleri İçin Kullanılan Enerji Kaynakları

Kaynak imalat yöntemlerinde, iki malzemeyi bir araya getirebilmek ve bunları başlangıçta erimesi sağlamak amacı ile kullanılan bazı enerji kaynakları vardır. Eritme ve birleştirme işlemleri bu kaynaklardan gelen ısı ya da basınç sayesinde gerçekleştirilmektedir. Kaynak işleri için en yaygın kullanılan enerji kaynaklarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Lazer
Gaz Alevi
Elektron Işını
Elektrik Arkı
Ultrases Dalgaları
Sürtme

Kaynak İşlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kaynak işleri herkes tarafından gerçekleştirilebilecek işlemler değildir. Çünkü, bu işlemlerde pek çok ayrı teknik, farklı özelliklerde pek çok malzeme ve enerji kaynakları ya da işlem esnasında dikkat edilmesi gereken pek çok husus vardır. Bu yüzden kaynak konusunda gerekli bilgi birikimine sahip, yeterli bir eğitim almış uzman kişiler tarafından bu işlemler gerçekleştirilmelidir.

Kaynak işleri sırasında, malzemeler için yanlış tekniklerin kullanılması, malzemelerin özelliklerinin bilinmemesi ya da araya konulması gereken dolgu malzemesinin yanlış seçilmesi işlemlerin hem tehlikeli hem de yanlış sonuçlar doğurmasına neden olacaktır. Ayrıca kaynak işlemleri esnasında gerekli önlemlerin alınması ve buna uygun koruyucu kıyafet ve materyallerin kullanılması şarttır.

Kaynak İşleri Hangi Ortamlarda Yapılabilir?

Çok fazla malzeme ve buna uygun teknikler barındırmasından dolayı kaynak işleri genelde her ortamda yapılabilir. Uzay boşluğu bile buna dahildir. Burada asıl önemli olan doğru malzeme ve doğru tekniğin seçilebilmesidir. İster kapalı alanlar, ister açık alanlar isterse de suyun altında olması hiç fark etmez. Bu alanların her birinde kaynak işlemleri rahatlıkla uygulanabilir. Ancak kesinlikle işe halim ve alanında uzman olan profesyonel kişiler tarafından yapılması gerektiğini bir kez daha belirtelim. Aksi takdirde hem yapılacak iş hem de kişilerin sağlığı açısından olumsuzluklar meydana gelecektir.

Kaynak Esnasında ve Öncesinde Yapılması Gerekenler

Kaynak işleri öncesinde ve esnasında mutlaka yapılması ve dikkat edilmesi gereken durumlar söz konusudur. Bunlardan bazıları:

Kaynak işlemine başlamadan önce ilk olarak benzer malzemeler ile deneme yapılmalıdır.
Kaynak yapılacak ortamın, kaynak cihazı ve malzemeler için uygun koşulları sağlaması gerekmektedir.
Kaynak yapılırken hava akımının derecesi çok önemlidir. O yüzden fazla rüzgar alan bir ortamda kaynak yapmak, işlemin kalitesi açısından olumsuzluk sağlayacaktır.
Kaynak işlerinde uygulanacak ısı miktarı yani ısı girdisi çok önemlidir. Malzemeleri eriten ısı düzgün ayarlanmadığı takdirde yani ısı fazla verildiğinde, malzemelerin yapısında değişmeler meydana gelir ve bu da kaliteyi düşürür.
Araya eklenen dolgu malzemesi, diğer malzemeler uygun özellikler taşımalı ve bu malzemeye göre de uygun ısıl işlemler uygulanmalıdır.

Kaynak İşlemi Konusunda En Sık Yapılan Hatalar

Kaynak işleri konusunda yukarıda bahsedilen çoğu hususa dikkat edilmemektedir. Bu durum haliyle hem sağlık açısından hem de yapılan işin kalitesi açısından olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bunlara ek olarak; kaynak yapılırken ve yapıldıktan sonra malzemelerin yüzeylerinin temizlenmemesi, ıslak ya da nemli malzemeler ile çalışılması, işlemler için cihazların kontrolünün sağlanması, yanlış akım ve ölçülerde çalışılması, ortamın çalışma ortamına uygun koşullar sağlamaması, işlem esnasında hızlı davranılması ve hatalı malzemeler kullanılması ve bunun gibi daha birçok sebep, kaynak kalitesini düşürmektedir.